Ramallah, bezette Westelijke Jordaanoever – Zwart-witbeelden van Jaffa van vóór 1948, de betoverende kuststad die door de Palestijnen wordt aangeduid als de ‚bruid van de zee‘, verschoven langzaam over het grote scherm van het culturele centrum van Qattan in Ramallah, op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever.
Met archieffoto’s van 1930 tot 1948, een rijk geluidsontwerp en een videogetuigenis van een charismatische oudere man wiens familie uit Jaffa werd verdreven, nam regisseur Rashid Masharawi de kijkers mee op een boeiende historische reis die Palestijns Jaffa tot leven bracht.
Het was een van de bijna 60 lokale en internationale films die van 1 tot 7 november werden vertoond tijdens de negende editie van het Palestine Cinema Days-festival dat jaarlijks in zeven Palestijnse steden wordt gehouden. Het thema van dit jaar was “het uiten van visueel geheugen”.
Van beelden van mensen die aan het werk zijn in de haven – of ze nu aan het vissen zijn of Jaffa’s beroemde sinaasappels verpakken – tot families en vrienden die genieten van tijd op het strand, oudere mannen die in cafés zitten die shisha roken, en familieportretten, Masharawi gaf het publiek het gevoel dat ze op dat moment aanwezig waren. op tijd.
„Ik kon mijn ogen niet van het scherm afhouden“, zei mijn vriend, die me vergezelde naar de vertoning op 5 november, met dezelfde reactie als ik had.
Masharawi, die werd geboren in het vluchtelingenkamp Shati in de Gazastrook en wiens familie in 1948 ook uit Jaffa werd verdreven, heeft gezegd dat de 60 minuten durende documentaire met de titel „Recovery“ „een filmische ervaring is die zowel hun herinneringen als van ons – als een poging om onze relatie met tijd, ruimte en gebeurtenis te herstellen”.
Via de herinneringen van de oudere man Taher Qalyoubi, geboren in 1929, raakt de film belangrijke momenten in de Palestijnse geschiedenis, waaronder massale opstanden tegen de onderdrukking door de Britse bezetting, en het zionistische kolonialisme van de kolonisten dat culmineerde in de Nakba – de gewelddadige etnische zuivering van Palestina om in 1948 de Joodse staat Israël te creëren.
Hij herinnert zich het laatste wat zijn moeder hem en zijn broers en zussen vertelde tijdens hun verdrijving door zionistische milities op 24 april 1948: „Kinderen, kijk eens goed naar Jaffa, God weet wanneer we het weer kunnen zien.“
Sprekend in een camera onthult Qalyoubi de terugkerende vraag in zijn hoofd: “Is het mogelijk? Is het mogelijk dat dit allemaal met Jaffa en Jaffans is gebeurd?”
Dit is dezelfde vraag die in mijn hoofd opkomt – en in de hoofden van veel Palestijnen, vooral bij het bezoeken van opvallende steden zoals Jaffa en Haifa, die etnisch werden gezuiverd van hun Palestijnse inwoners, waardoor we op zoek waren naar de sporen van ons in deze ruimtes .
Voor mij doet Masharawi’s film waarvoor hij bedoeld was: hij slaagt er in het begin in om onze relatie met deze plaatsen en gebeurtenissen te herstellen; het laat ons een tijd zien waarin ons vaderland van ons was.
Hevige competitie
Met een rijke en zorgvuldige selectie van films blijft het Palestine Cinema Days filmfestival, dat sinds 2014 wordt gehouden door de in Ramallah gevestigde Filmlab-organisatie, altijd verbazen.
De zaal van het Ramallah Cultural Palace is altijd tot de nok gevuld op de openings- en slotavonden van het filmfestival met ongeveer 800 mensen die bij elke gelegenheid aanwezig zijn, naast de honderden anderen die gedurende de zes dagen van het festival aanwezig zijn, met vertoningen verspreid over de steden Ramallah, Jeruzalem, Bethlehem, de Gazastrook en Haifa, waar verschillende onafhankelijke fictie, documentaires en korte films werden vertoond.
Het festival biedt niet alleen een platform voor lokale films en filmmakers, maar laat het Palestijnse publiek ook kennismaken met nieuwe perspectieven via Arabische en internationale films, in een tijd van politieke instabiliteit en spanning.
Elk jaar organiseert het festival ook de Palestijnse Sunbird Award, waarbij aanzienlijke geldprijzen worden toegekend, waarbij de hoofdprijs van $ 10.000 wordt toegekend voor filmproductie. Dit jaar deden 24 lokaal gemaakte films mee.
Mish’al Qawasmi, een filmmaker uit Jeruzalem die de hoofdprijs won voor zijn film The Flag, zei dat hij niet verwachtte te winnen, vooral omdat de concurrentie dit jaar zo sterk was.
“De concurrentie van dit jaar was naar mijn mening de hevigste tot nu toe. De namen van de mensen die meedoen zijn bekend en zijn de opkomende generatie in film. Zij zijn degenen die de volgende stap voorwaarts zetten‘, zei hij tegen Al Jazeera tijdens de slotvertoning op 7 november.
“Het is een geweldig gevoel om te winnen. Maar het fijnere gevoel is wanneer je iedereen om je heen hoort klappen en je naam roepen. Ik werk al heel lang in de filmindustrie en de grootste prijs was om al deze mensen blij voor me te zien”, voegde hij eraan toe.
Dit jaar was het festival ook gastheer van een subprogramma met een reeks films die het 40 jaar markeren sinds de verdrijving van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) uit Beiroet in 1982.
Hanna Atallah, de directeur van het festival, zei dat het filmfestival belangrijk is omdat „niemand ons verhaal kan vertellen zoals wij dat kunnen“. In elke film, zei Atallah tegen Al Jazeera, „is de belangrijkste vraag die overblijft: wie het beeld produceert“.
De slotfilm van dit jaar was Farha – Jordan’s officiële Oscar-inzending voor de 95e Academy Awards 2023 International Feature Film-categorie – met beroemde acteurs Ali Suleiman en Ashraf Barhoum. De film, gemaakt door de Jordaanse regisseur Darin Sallam, is gebaseerd op de waargebeurde gebeurtenis van een 14-jarige die tijdens de Nakba in de voorraadkast van haar huis in een klein dorp werd opgesloten.
Door de kieren in de houten deur van de bijkeuken beleven de kijkers de gruwelijke gebeurtenissen van 1948 door de ogen van de tiener als stille getuige, waardoor ze voor altijd veranderd is.
Antworten