Ze komen uit de haven met hun kleurrijke kleding en hun versleten muziekinstrumenten, paraderen door het dorp en treden op op de verschillende pleinen. Eilandbewoners bekijken ze met een mix van ontzag en verwondering.
Soms zien ze eruit als superhelden, bewegen ze samen op het ritme van de muziek en toveren ze trucs als goochelaars.
Ik hoorde voor het eerst van het Sea Clown Sailing Circus toen ik de verhalen volgde van vluchtelingen die Griekenland overstaken. Leden van het circus traden op in een kamp in Athene en probeerden een glimlach te winnen van kinderen die te veel pijn hadden ervaren.
Later voegde ik me bij de artiesten in de zomer van 2020 op het legendarische eiland Ithaca, in de Ionische Zee. In de hoop met de nomadenbemanning mee te zeilen, kwam ik toevallig aan op de dag dat hun motor het begaf. Blijkbaar was het een regelmatig terugkerend fenomeen. Een technicus van het eiland bespotte hen: de motoren waren aan het roesten door gebrek aan gebruik, zei hij.
Het was waar dat Fred Normal en Alvaro Ramirez, de kapiteins, nooit de motoren wilden gebruiken, maar in plaats daarvan zoveel mogelijk met de wind wilden zeilen – zelfs tijdens het aanmeren in en vertrekken uit de haven.
Twintig jaar eerder, in de Verenigde Staten, besloot Fred, een in Alaska geboren circusartiest, dat het zinloos was om te proberen de wereld te veranderen terwijl hij reisde met benzineslurpende vrachtwagens en caravans. In plaats daarvan besloot hij zijn vorm van utopie per fiets aan mensen in de Verenigde Staten en Europa aan te bieden. Hij reed met zijn crew van de ene stad naar de andere, organiseerde pop-upshows en sliep naast kampvuren.
Uiteindelijk ontmoette hij aan de zuidkust van Italië Nikoleta Giakumeli, een Griekse acrobaat, en Alvaro, een Uruguayaanse clown die door Europa had gereisd. Samen bedacht het trio het idee van een circus over zee, ook al had geen van hen ooit formeel gevaren.
Dus ze leerden. 13 jaar lang leefden Fred en Nikoleta op hun boot, Surloulou, zomers en winters. Na de geboorte van hun dochter Sirena, die op 4-jarige leeftijd al touwen beklimt en haar eerste kunstjes als acrobaat uitprobeert, veranderde hun leven drastisch. Ze brengen nu minder tijd door met het circus, dat zich ondanks hun afwezigheid steeds opnieuw uitvindt met nieuwe artiesten en nieuwe ideeën.
Tientallen artiesten van over de hele wereld zijn verbonden aan het Ze Clown Zeilcircus. Sommigen voegen zich slechts een paar dagen bij de bemanning; anderen sluiten zich de hele zomer aan. Maar een kerngroep van ongeveer zeven of acht mensen probeert het circus meer bekendheid te geven – niet alleen door vrij rond te zwerven van het ene Griekse eiland naar het andere, maar ook door meer betekenisvolle en meer filosofisch boeiende shows te produceren.
In de zomer van 2021, toen ik me weer een maand bij de Sea Clowns voegde, produceerden ze een nieuwe show gebaseerd op Plato’s allegorie van de grot. Ik zag uit de eerste hand hoe toegewijd de artiesten zijn aan hun vak. Hoewel hun optredens vaak geïmproviseerd aanvoelen, zijn de Sea Clowns in feite enorm gedisciplineerd in hun voorbereidingen. Elke act – van acrobatische shows en jongleren met vuur tot trucs met luchttouw en slacklinen – vereist een enorme mate van vaardigheid en training. En ze leren gewoon graag.
Om deel uit te maken van de bemanning moet je goed zijn in zeilen, muziek of circusacts, en idealiter alle drie. Maar het belangrijkste is het vermogen om genoeg humor, vriendelijkheid en respect te uiten om elke dag in de buurt te leven met een crew van nieuwsgierige artiesten zonder spanningen te creëren.
Het is natuurlijk ook een uitdaging om je aan te passen aan het leven met een klein budget. „We leven of we sterven bij de hoed“, zei Fred aan het einde van elke show, waarbij hij het publiek uitnodigde om een donatie aan te bieden voor het voortbestaan van de zeeclowns.
Het leven van een straat- (of water)kunstenaar is kwetsbaar, delicaat – zoals een koorddans, of jongleren met messen, of zeilen door een storm. Maar voor de meeste bemanningsleden lijkt niets hen een groter gevoel van vrijheid te bieden. De zeeclowns varen met hun zeilen open voor de wind en staan zowel voor hun dromen als voor een onvoorspelbare toekomst.
„Ons werk is bedoeld om te laten zien dat niets onmogelijk is,“ zei Alvaro, „tenzij je geest je overtuigt om het tegenovergestelde te geloven.“
Antworten